Tran, czyli olej z wątroby dorsza atlantyckiego to specyfik znany od lat 60 ubiegłego wieku, ceniony za swoje właściwości prozdrowotne. Bogactwo nienasyconych kwasów tłuszczowych, a także witaminy A i D sprawiają, że tran wpływa korzystnie na odporność, pracę mózgu czy układu krążenia.
Czy jednak jest on bezpieczny dla każdego bez wyjątku?
Przeciwwskazania w przyjmowaniu tranu
Wydawałoby się, że tran jest preparatem bezpiecznym – i w zdecydowanej większości przypadków tak jest. Jego korzystny wpływ na prawidłowe funkcjonowanie i rozwój ludzkiego organizmu sprawiają, że tran jest fantastycznym uzupełnieniem dobrze zbilansowanej diety, a regularne przyjmowanie tranu wpłynie pozytywnie na ogólny stan psycho-fizyczny,
Są jednak pewne grupy osób, które stosowanie tranu powinny skonsultować z lekarzem i podchodzić do niego z wielką ostrożnością.
Kobiety w ciąży
Pacjentki ciężarne to pierwsza grupa osób, które powinny podchodzić do tranu z wielką ostrożnością.
Chodzi o zawartą w tranie witaminę A. Jej prawidłowy poziom w organizmie ciężarnej jest bardzo istotny, a jej przedawkowanie może prowadzić do wielu nieprawidłowości, między innymi zwiększa ryzyko wodogłowia u dziecka, a także może prowadzić do zaburzeń krążenia płodu.
W związku z tym, kobiety spodziewające się dziecka powinny skonsultować chęć stosowania tranu i sprawdzić wraz ze swoim lekarzem, czy zawarta we wszystkich przyjmowanych suplementach witamina A nie przekracza zalecanej, dobowej normy.
Pacjenci z hiperkalcemią i kamicą nerkową
Hiperkalcemią nazywany jest stan, w którym stężenie wapnia we krwi przekracza 2,75 mmol/l lub 11 mg/dl. Choroba ta bardzo długo nie daje żadnych objawów, może jednak prowadzić do występowania kamicy moczowej lub ostrego zapalenia trzustki.
Jedną z jej przyczyn jest zbyt duża podaż witaminy D, która wzmaga wchłanianie wapnia w ludzkim organizmie. Ze względu na fakt, że tran zawiera sporą dawkę tej witaminy, osoby
leczące się na hiperkalcemię nie powinny go przyjmować.
Pacjenci z sarkoidozą
Jedną z cech sarkoidozy jest zwiększona produkcja witaminy D przez organizm chorego. Przy dodatkowej suplementacji tranem, poziom tej witaminy może niebezpiecznie wzrosnąć, co w następstwie doprowadzi do hiperkalcemii i uszkodzenia nerek. Dlatego osoby chorujące na sarkoidozę przed rozpoczęciem przyjmowania tranu powinny skonsultować się z lekarzem prowadzącym i oznaczyć poziom witaminy D w surowicy.
Wśród osób, które do tranu powinny podchodzić z pewną dozą ostrożności znajdują się również pacjenci przyjmujący leki przeciwzakrzepowe. Tran może bowiem zintensyfikować ich działanie, co może powodować zwiększone rozrzedzenie krwi i wydłużenie czasu krwawienia.
Przyjmując dziennie kilka suplementów witaminowych, należy podliczyć dobową dawkę witamin A i D, aby zapobiec skutkom przypadkowego przedawkowania.
Tran może mieć wiele korzyści dla zdrowia, trzeba jednak pamiętać, że w niektórych przypadkach jego stosowanie jest niewskazane lub całkowicie wykluczone.
Bibliografia:
- RACZYŃSKI, Piotr, KUBIK, Paweł, et NIEMIEC, Tomasz. Zalecenia dotyczące suplementacji diety u kobiet podczas planowania ciąży, w ciąży iw czasie karmienia piersią. Ginekol. Prakt, 2006, vol. 4, p. 2-7.
- Kmieć, P., & Sworczak, K. (2017). Korzyści i zagrożenia wynikające z suplementacji witaminą D. In Forum Medycyny Rodzinnej (Vol. 11, No. 1, pp. 38-46).
- Betlejewska A. Efekty uboczne suplementacji witaminy D u pacjentki z sarkoidozą – opis przypadku. Med Og Nauk Zdr. 2020;26(4):403-405. doi:10.26444/monz/131222.
